W poniższym wpisie prezentujemy wyniki pomiarów tłumienia ochronników słuchu, wykonane dla czternastu ogólnodostępnych na polskim rynku modeli. Wraz z nimi przedstawiamy metodę doboru odpowiednich ochronników słuchu, wykorzystując pomiary wykonane na stanowisku pracy. 

W artykule zawarliśmy dodatkowo informacje dotyczące aparatury pomiarowej wykorzystanej w trakcie pomiarów tłumienia wtrącenia nauszników przeciwhałasowych zarówno pod względem testera akustycznego, jak i źródła dźwięku.

Pomiary tłumienia wtrącenia nauszników przeciwhałasowych

Metodyka pomiarowa

Pomiary zostały wykonane w oparciu o procedurę ujętą w normie PN-EN ISO 4869-3. W ramach pomiarów wyznaczony został parametr tłumienia wtrącenia, który definiowany jest jako algebraiczna różnica w decybelach między poziomem zmierzonym bez ochronników słuchu a poziomem z ubranymi ochronnikami na system pomiarowy. Pomiar został wykonany w warunkach quasi-bezechowych, zgodnie z zakresami akceptacji, określonymi w normie.

Aparatura pomiarowa

1. Wszechkierunkowe źródło dźwięku Ntek Omni 4" HP z dedykowanym wzmacniaczem Ntek AMG MINI:
Wyznaczenie tłumienia wtrącenia ochronników wymaga dostarczenia poziomu szumu znacznie przekraczającego poziom tła akustycznego. Norma zaleca, aby dostarczany poziom szumu przekraczał poziom tła o co najmniej 10 dB w całym zakresie pomiarowym, t.j. 63- 8000 Hz. Należy jednak pamiętać, że zwiększenie różnicy poziomów szumu tła wpłynie pozytywnie na jakość pomiarów, pozwalając dokładniej ustalić wartość tłumienia. Źródło dźwięku jest również niezbędne do pomiarów związanych z zapewnieniem quasi-dyfuzyjnych warunków pola akustyczneg. W tym przypadku zastosowanie źródła wszech-kierunkowego wpłynie pozytywnie na otrzymanie warunków dyfuzyjnych w niezaadaptowanych pomieszczeniach.   

2. Tester ATF (symulator ucha) GRAS 45CA z dedykowanym kalibratorem akustycznych GRAS 42AG:
Pomiary tłumienia wykonywane są przy pomocy mikrofonów umieszczonych w specjalnym systemie pomiarowym zapewniającym odpowiednie warunki. Testery pomiarowe dostępne są w różnych wersjach, umożliwiając zarówno pomiary jedno- lub dwukanałowe oraz wymagany stopień odwzorowania ludzkiego układu słuchu. Norma PN-EN ISO 4869 stawia konkretne wymagania względem takiego systemu, definiując jego konstrukcję, zapewnienie odpowiedniego nacisku czaszy słuchawki oraz izolacyjność akustyczną testera. 

3. Interfejs audio ECHO AIO-S1:
Testery ATF wykorzystują mikrofony pomiarowe typu WS1P lub WS2P. W tym zakresie najczęściej wykorzystywane są mikrofony wstępnie spolaryzowane ICP wymagające dostarczenia zasilania 4-20 mA. Dobór odpowiedniego interfejsu pozwala na bezpośrednie podłączenie mikrofonów bez potrzeby dodatkowych zasilaczy.   

Wyniki pomiarów​

Poniżej prezentujemy wartości tłumienia wtrącenia zmierzone dla ochronników słuchu 3M Optime I. Wyniki podane są zarówno w pasmach tercjowych, jak i oktawowych. Pełne zestawienie wyników pomiarów jest dostępne do ściągnięcia jako plik xlm.

Dopasowanie ochronników słuchu na podstawie pomiarów zawodowej ekspozycji na hałas

Hałas na stanowisku pracy

Zagadnienia związane z hasłem na stanowisku pracy omówiłem we wcześniejszym wpisie, skupiając się na wymaganiach prawnych, aparaturze pomiarowej i samym pomiarom takiego hałasu. W tym artykule przyjrzymy się metodzie redukcji ekspozycji na hałas pracowników z wykorzystaniem ochronników słuchu.

Aparatura pomiarowa

W celu dopasowania odpowiednich ochronników słuchu użyjemy miernika dźwięku Cirrus CR:171B wyposażonego w funkcje pomiarów w pasmach oktawowych i tercjowych. Użycie takiego miernika było podyktowane wymaganiami związanymi z normą do pomiarów ochronników słuchu. W praktyce wystarczający będzie miernik pozwalający na pomiar jedynie pasm oktawowych, np. Cirrus CR:161B lub CR:162B.

Pomiar hałasu w pasmach częstotliwościowych

Maksymalna ekspozycja na hałas dla 8-godzinnego dnia pracy wynosi 85 dB. Analizując ten wynik, musimy mieć świadomość, że różne źródła hałasu będą powodowały udział różnych częstotliwości w całkowitym hałasie. Mierniki pozwalające na pomiar hałasu w pasmach oktawowych lub tercjowych oprócz jednoliczbowego wyniku pomiaru zapewnią nam wgląd w poszczególne pasma częstotliwościowe i ich poziom.

Program NoiseTools

Tryb Hearing Defenders

Noisetools jest darmowym programem dedykowanym do analizy, eksportu danych i tworzenia gotowych raportów dla pomiarów wykonanych miernikami dźwięku Cirrus. W przypadku użycia mierników z funkcją pomiaru hałasu w pasmach oktawowych program oferuje moduł “Hearing Defenders” przeznaczony do obliczania tłumienia użytych ochronników słuchu. 

Moduł zawiera bazę ponad 100 ochronników słuchu, z zaimplementowanymi wartościami tłumienia w konkretnych pasmach oktawowych. Baza ta może zostać rozszerzona poprzez wprowadzanie własnych modeli. Informacje na temat tłumienia poszczególnych modeli powinny zostać podane przez producenta. Odradzam zakup ochronników bez jakichkolwiek informacji dotyczących ich tłumienia.

Gotowa baza modeli ochronników słuchu

Program Noisetools pozwala na rozszerzenie bazy ochronników słuchu w przypadku braku używanego modelu w bazie danych

Obliczenia na podstawie wybranego modelu ochronników słuchu

Po wybraniu konkretnego modelu ochronników zostaną przedstawione wyniki badań z obliczonym poziomem hałasu w przypadku zastosowania wybranego modelu. Wynik ten pokazywany jest w formie graficznej i tabelarycznej.

Wybrany model: 3M Peltor Optime 1 Ear Def Clip on ( model montowany do kasku ochronnego). Wynik w formie tabelarycznej przedstawia:

• wartości zmierzonego hałasu (Measured)
•  wartość korekcji krzywej A (A Weighting)
• tłumienie wybranego modelu (APV)
• obliczony poziom hałasu po zastosowaniu ochronników (Resultant)

Porównanie graficzne obejmuje wynik zmierzonego hałasu (kolor czerwony) i zredukowany poziom po zastosowaniu ochronników (kolor niebieski).

Program Noise Tools pozwala na dodatkowy eksport raportu pomiarowego, zawierającego wybrany model słuchawek wraz z wynikami zmierzonego hałasu na stanowisku pracy.

Dobór ochronników na podstawie wyników badań

Moduł Hearing Defenders automatycznie oblicza, które modele dostępne w bazie danych pozwolą na redukcję ekspozycji na hałas do dopuszczalnych poziomów. Informacja o odpowiednim poziomie tłumienia przedstawiana jest za pomocą koloru w kolumnie Assumed Level. Kolor zielony odpowiada redukcji hałasu do wskazanej wartości, a kolor czerwony oznacza niedostateczny poziom redukcji. Fabrycznie poziom ustalony jest na 85 dB i odpowiada obecnie panującym przepisom. Wartość ta może zostać dowolnie zmieniona w celu zapewnienia korzystniejszych warunków pracy.

Dodatkowo kolorem żółtym zaznaczone są ochronniki, których tłumienie redukuje hałas w znacznie większym stopniu niż jest to wymagane. W przypadku ochronników słuchu należy pamiętać również o komforcie pracy. Zastosowanie ciężkich nausznych ochronników słuchu faktycznie wpłynie na znaczną redukcję ekspozycji na hałas, jednak znacznie obniży komfort pracy. Douszne ochronniki cechują się znacznie wyższym komfortem noszenia, dlatego jeżeli ich wartość tłumienia będzie odpowiednia, ich zastosowanie może okazać się korzystniejsze.

Więcej informacji o module Hearing Defender można znaleźć w dedykowanym materiale na stronie producenta.